زیر دریایی کلاس طارق
زیردریایی طارق سومین زیردریایی کیلوکلاس و کلاس سنگین جمهوری اسلامی است که در سال ۱۳۷۱ به نیروی دریایی ارتش ایران ملحق شد و عملیات شناسایی، وظیفه اصلی آن به شمار میرود.
تاریخچه
زیر دریایی روسی کلاس"کیلو" به وسیله دفتر طراحیهای دریایی روبین واقع در "سن پترزبورگ" طراحی و نخستین بار در اوایل دهه 1980 میلادی وارد خدمت شد. پس از تولید اولیه، در مراحل بعدی انواع زیادی از این نوع زیر دریایی توسط روس ها تولید شد و آخرین نوع تولید شده این زیردریایی، 877EKM و نوع 636 است که در کارخانه کشتیسازی "آدمیرالتی" در سن پترزبورگ ساخته شدند.
تاکنون تعدادی از زیر دریایی های کلاس "کیلو" به ایران، چین، هند، لهستان، رومانی و الجزایر فروخته شده به طوری که در حال حاضر 3 کشور چین، ایران و هند هرکدام دارای ٣،٣ و 10 فروند زیر دریایی 877EKMهستند.
این زیردریایی دارای سیستم جدید آزادسازی گاز است و بدنه خارجی آن با نوعی کاشی لاستیکی ضدامواج سونار پوشانده شده تا خطر ردیابی آن کاهش پیدا کند.
طارق ۹۰۱ که با گروه «کیلوکلاس» شناخته میشود، دارای قدرت جابجایی ۲۳۰۰ تن آب به هنگام حرکت در سطح و قدرت جابجایی ۳۹۵۰ تن آب به هنگام غوطهوری است.
برآوردها نشان میدهد در زمان عملکرد صحیح سرعت این زیردریایی به هنگام حرکت در سطح آب حدود ۱۹ کیلومتر و در هنگام غوطهوری به حدود ۳۲ کیلومتر در ساعت میرسد.
بر این اساس، این زیردریاییها با توجه به طراحی بدنه و کلاس سنگین آنها قادر خواهند بود تا در حداکثر عمق غوطهوری ۳۰۰ متری حرکت کنند، ضمن اینکه برآورد برد حرکتی این زیردریاییها در حالت حرکت در سطح یا داخل آب متغیر است که در هر دو صورت به چندین هزار کیلومتر میرسد و با سرعت ۷ گره دریایی قادر خواهد بود تا ۱۲۰۰۰ هزار کیلومتر را با پایداری ۴۵ روز طی کند.
زیردریایی طارق که از کلاس کیلو است، دارای قدرت پرتاب اژدر منحصر به فردی است به طوری که با ۶ لوله پرتاب اژدر ۵۳۳ میلیمتری و ۱۸ اژدر سنگین همواره آماده پرتاب اژدر در انواع سبک و سنگین است ودر اکثر اوقات ۱۸ اژدر در جایگاه ویژه نگهداری میشوند.
لولههای پرتاب اژدرها بهگونهای طراحی شدهاند که اژدرهای هدفیابی را که دارای سیستم سونار اکتیو و راهنمای تلویزیونی هستند را علیه دو هدف به صورت همزمان شلیک کند. این سیستم به خدمه زیر دریایی امکان میدهد که به طور مستقیم و آنلاین، مسیر حرکتی اژدر را به سوی یک هدف تعیین کنند.
سیستم سونار به کار رفته در زیر دریاییهای سنگین
پرتابگرها و لولههای پرتاب اژدر طارق و کلاس کیلو قادر است ۲۴ مین دریایی را نیز رها کند همچنین این کلاس زیردریایی قادر است ۸ فروند موشک سطح به هوای کوچک شلیک کند.
این زیردریایی که آشیانه اصلی آن در بندر عباس است، با حدود ۷۳ متر طول و حدود ۱۰ متر عرض از زیر دریاییهای کلاس سنگین جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود که این زیردریاییها به سیستم سوناری از نوع MGK-400 وسیستم کانالی دوگانه کم اشتباه مجهز هستند که امواج منعکس شده از شناورهای دشمن را دریافت میکند و به این ترتیب امواج ارتباطی زیردریایی که سیگنالهای سونارهای فعال دشمن را ردیابی کرده را شناسایی میکند.
پنهان ماندن از رادار و سیستمهای ردیابی از ویژگیهای این زیردریایی است. یکی از دلایل کمصدا بودن و کم شناسایی شدن این زیردریایی ترتیب خطی چیدمان اجزای سازنده زیردریایی و پوششی ضد سونار است و از انعکاس و انتشار امواج جلوگیری میکند.
تعمیرات زیردریایی طارق در داخل کشور ۵۰ میلیون دلار برای کشور صرفهجویی اقتصادی داشته است، ضمن اینکه برآورد تعمیرات نیمه اساسی این گونه زیردریایی یک میلیون و ۶۲۰ هزار نفر– ساعت است.
بخشهای مکانیکی، الکتریکی، الکترونیکی، بدنه سخت و بدنه نرم از بخشهایی تعمیر شده در زیردریایی طارق است و بیش از ۲۰۰ سیستم حساس این زیردریایی در کارخانجات منطقه یکم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تعمیر، تعویض و نصب شد.
البته این زیر دریایی دارای مشکلاتی بود که بزرگی و در نتیجه سنگینی این زیردریایی به عنوان یک زیردریایی دیزلی از آن جمله بود که در نهایت به افزایش قدرت موتور آن شد.
نکته جالب زیر دریایی طارق این است که به لحاظ کلاس رزمی جزو ضدزیردریاییها و ضدسطحیها قرار میگیرد و جزو بیصداترین زیردریایهای دیزلی در دنیا محسوب میشود به طوری که امکان شناسایی آن برای زیردریاییهای دشمن، تنها یک چهارم زیردریاییهای مشابه هم کلاس خود است.
به طور مثال اگر زیردریایی دشمن و طارق در فاصله ۱۰۰۰ متری باشند، طارق قادر به شناسایی زیردریایی دشمن است درحالیکه زیر دریایی حریف باید به ۲۵۰ متری طارق برسد.
از دیگر ویژگیهای طارق آن است که تعادل بسیار خوبی در زمان غوطهوری در آب دارد یعنی رابطه بین نیروهای بویانسی و شناوری و وزن با توجه به تانکهای آب این زیر دریایی در حد بسیار مطلوبی است.